Επιμέλεια: Γιώργος Πλειός
Αθήνα: Πολύτροπο
Περίληψη
Αν και η έρευνα για τις μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας οι οποίες χρησιμοποιούνται για προπαγανδιστικούς σκοπούς ή για την πειθώ είναι αρκετά αναπτυγμένη, ωστόσο πολύ σπάνια περιλαμβάνει τη μουσική. Συνήθως, γίνονται κάποιες πολύ γενικόλογες αναφορές και οι αναλύσεις δεν μπαίνουν στις λεπτομέρειες, ώστε να φωτίσουν αυτές τις ιδιότυπες λειτουργίες και χρήσεις της μουσικής αφενός ως ηχητικού αποτελέσματος και αφετέρου από την πλευρά των αντίστοιχων λειτουργιών που επιτελούν οι θεσμοί για την παραγωγή και τη διανομή της.
Εξετάζοντας τη σχέση της μουσικής με την προπαγάνδα από τις δύο αυτές οπτικές, ή στα δύο αυτά επίπεδα, το άρθρο εστιάζει σε αυτό ακριβώς το κενό που παρατηρείται στην έρευνα. Παίρνοντας αποστάσεις από την απλουστευτική στρουκτουραλιστική αντίληψη για τη βιομηχανία των ηχογραφημάτων ως ιδεολογικό μηχανισμό, από τη θεωρία για τους πυλωρούς, αλλά και από ορισμένα κλασικά μοντέλα επικοινωνίας και ορισμένες θεωρίες για τα ακροατήρια, η μελέτη εξετάζει - ως προς το πρώτο επίπεδο - τη σχέση ανάμεσα στη μουσική και την προπαγάνδα από την οπτική της πλαισίωσης της επικοινωνίας - και ειδικότερα της μαζικής - μέσω της μουσικής. Πρόκειται για οπτική που έχει ήδη βρεθεί στο επίκεντρο κοινωνιολογικών ερευνών για τη μουσική ειδικά, αλλά και για τις τέχνες γενικότερα. Ως προς το δεύτερο επίπεδο, η μελέτη εξετάζει τη σχέση της μουσικής με την προπαγάνδα και την πειθώ από την άποψη των λειτουργιών που επιτελεί η βιομηχανία ηχογραφημάτων στο ευρύτερο πλαίσιο των θεσμών μαζικής επικοινωνίας (στο οποίο παρατηρείται σύγκλιση και συνέργεια διαφορετικών μέσων επικοινωνίας και δομών), καθώς και στο πλαίσιο της σχέσης της με την πολιτική, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης ή έντασης και συγκρούσεων.
