Καλώς ορίσατε στις ιστοσελίδες μου

Περίληψη

Η ανακοίνωση παρουσιάζει ορισμένα αποτελέσματα από ποσοτική πανελλαδική έρευνα στο 10% περίπου των εικαστικών καλλιτεχνών. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ) και με την συμβολή του ΕΕΤΕ. Το ευρύτερο αντικείμενό της, αφορά τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εικαστικών καλλιτεχνών και αποτελεί συνέχεια διερευνητικής μελέτης με συνεντεύξεις σε ομάδες εστίασης εικαστικών καλλιτεχνών και κινηματογραφιστών.

Το σκέλος της έρευνας που παρουσιάζεται στην ανακοίνωση εστιάζει στην στάση των εικαστικών απέναντι σε διάφορες διαστάσεις της ευελιξίας της καλλιτεχνικής εργασίας. Πολλές έρευνες που έχουν γίνει σε άλλες χώρες από μεμονωμένους ερευνητές, ερευνητικά ιδρύματα, αλλά και διεθνείς οργανισμούς όπως η ILO, ανιχνεύουν την τάση των καλλιτεχνών να είναι περισσότερο ευέλικτοι, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις υλικές συνθήκες της εργασίας τους. Με βάση τα ευρήματα αυτά, διατυπώθηκε η υπόθεση ότι η στάση των εικαστικών θα διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο, το επίπεδο του εισοδήματος, το αν ασκούν και άλλο επάγγελμα ή αν εργάζονται και ως εκπαιδευτικοί εικαστικών μαθημάτων, καθώς και ανάλογα με τα χρόνια που εργάζονται ως καλλιτέχνες.

Παράλληλα, εξετάστηκε το ερώτημα κατά πόσο οι εικαστικοί καλλιτέχνες στην Ελλάδα, παρουσιάζουν χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα που περιγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία.

Τα ευρήματα δείχνουν – μεταξύ άλλων – ότι πρόκειται για κατηγορία εργαζομένων που ενώ είναι υψηλής ειδίκευσης και έχουν πολλά προσόντα, αμείβονται λίγο συγκριτικά με άλλες αντίστοιχες κατηγορίες υψηλής ειδίκευσης (το 64,5% βρίσκεται κοντά στο κατώφλι της φτώχειας). Δείχνουν, επίσης, ότι σε αντίθεση με ό,τι παρατηρείται στην αγορά της καλλιτεχνικής εργασίας, η οποία κατά κανόνα ορίζεται ως οικονομία διασημοτήτων (star economy), ο δείκτης εισοδηματικής ανισότητας μεταξύ των καλλιτεχνών είναι μάλλον μέτριος (G=37,13), ωστόσο είναι μεγαλύτερος από τον πανελλαδικό συντελεστή Gini (G=34,2 για το 2015).

Σε ό,τι αφορά τις ερευνητικές υποθέσεις, οι διαφορές που ανιχνεύθηκαν είναι λίγες και μικρές (d<0,5), ενώ οι συσχετίσεις είναι γενικά ασθενείς (<0,3). Επομένως, οι υποθέσεις για διαφοροποίηση επιβεβαιώνονται μόνο εν μέρει και σε μικρό βαθμό. Συνεπώς, η στάση των εικαστικών απέναντι στην ευελιξία ως προς την εργασία τους, είναι σχετικά ομοιογενής: δίνουν προτεραιότητα στις ψυχικές αμοιβές έναντι των οικονομικών απολαβών, ωστόσο η κοινωνική ασφάλιση αποτελεί όριο στην ευελιξία τους και προκύπτει ως κύριο ζήτημα που τους απασχολεί.

Καθώς, όμως, πρόκειται για έρευνα με περισσότερες από 250 μεταβλητές, αναμένεται ότι οι αναλύσεις που θα ακολουθήσουν, θα φωτίσουν περισσότερες λεπτομέρειες για τα ζητήματα αυτά.