Διεθνής επιστημονική ημερίδα (προσκεκλημένος ομιλητής)
Goethe - Institut
I.R.E.N.E. - Institut de Recherches et d'Etudes Notariales Européen
Institut Français de Thessalonique
Θεσσαλονίκη, 4 Δεκεμβρίου 2014
Περίληψη
Στην ανακοίνωση συνοψίζονται οι σημαντικότερες μεταβολές που έχουν συντελεστεί ως προς τις συνθήκες στις οποίες δημιουργούνται και τους θεσμούς μέσω των οποίων κυκλοφορούν τα εικαστικά έργα στην παγκόσμια και παγκοσμιοποιημένη αγορά σύγχρονης τέχνης. Διαπιστώνεται ότι τα βασικά χαρακτηριστικά του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης, όπως η γενίκευση της αλληλεξάρτησης, η πρωτοφανής επιτάχυνση των αλληλεπιδράσεων, η "αποτοπικοποίηση" και η αλληλοδιείσδυση τοπικού και παγκόσμιου, σε συνδυασμό με την επικράτηση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου στο ευρύτερο σύστημα παραγωγής, έχουν επιφέρει δομικές μεταβολές στην παγκόσμια αγορά τέχνης και κατ' επέκταση στον κόσμο της τέχνης συνολικά.
Ακολουθώντας την ανάλυση της Diane Crane και άλλων για τις αλλαγές που παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες, με την ανάδειξη του κομβικού ρόλου ενός πολύ μικρού συνόλου υπερσυλλεκτών και ελάχιστων κέντρων κυκλοφορίας των έργων της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, διαπιστώνεται ότι στον κόσμο της τέχνης έχουν συντελεστεί σημαντικές λειτουργικές μεταβολές. Ως αποτέλεσμα σημαντικών μεταβολών στην πολιτιστική πολιτική σε τοπικό επίπεδο, έχουν υποβαθμιστεί παραδοσιακοί θεσμοί νομιμοποίησης, προστασίας και διάδοσης, όπως τα μουσεία, οι κριτικοί και οι καλλιτεχνικές κοινότητες. Η εξέλιξη αυτή έχει συμβάλει στην ανάπτυξη μιας ιδιότυπης μορφής "χρηματιστικοποίησης" του κόσμου της τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Πρόκειται για συνθήκες στις οποίες δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι η καλλιτεχνική δημιουργία του παρόντος αποτελεί την πολιτιστική κληρονομιά του μέλλοντος. Με δεδομένο ότι η κυκλοφορία των έργων τέχνης περιορίζεται πλέον σε έναν πολύ στενό κύκλο πάμπλουτων υπερσυλλεκτών, ελάχιστων ισχυρών εμπόρων τέχνης και λίγων οίκων δημοπρασιών και διεθνών εκθέσεων, αλλά και με δεδομένο ότι στις νέες συνθήκες καθίστανται ασαφείς πολλοί από τους παραδοσιακούς διαχωρισμούς, τα ερωτήματα που δημιουργούνται δεν αφορούν μόνο την ελευθερία πρόσβασης στην τέχνη και την μελλοντική της διασφάλιση, την ενίσχυση της πολιτιστικής ανάπτυξης και τη στήριξη της σύγχρονης δημιουργίας (ιδιαίτερα σε συνθήκες όπου κυριαρχεί η νεοφιλελεύθερη αντίληψη για τον πολιτισμό), αλλά και την προστασία των δικαιωμάτων των ίδιων των καλλιτεχνών. Αφορούν, επίσης, τις διαφορετικές θέσεις για τη διευθέτηση και τη ρύθμιση του παγκόσμιου εμπορίου των πολιτιστικών αγαθών, καθώς και την επιχειρηματολογία στην οποία στηρίζονται.
