Επιμέλεια: Μιχάλης Κοκκώνης, Γρηγόρης Πασχαλίδης, Φιλήμων Μπαντιμαρούδης
Αθήνα: Κριτική, 2010
Περίληψη
Η μελέτη αυτή παρουσιάζει μια επισκόπηση της εξέλιξης του διαδικτυακού ραδιοφώνου και των ερευνών στο πεδίο αυτό. Από την οπτική της ιδιαίτερης σχέσης του ραδιοφώνου με τη μουσική κουλτούρα, εντοπίζονται τα ζητήματα που έχουν προκύψει και παρουσιάζονται οι θεωρητικές αναζητήσεις και η λογική των εμπειρικών ερευνών για το διαδικτυακό ραδιόφωνο, ενώ παράλληλα επισημαίνονται τα ερωτήματα που παραμένουν ακόμη ανοικτά. Η μελέτη διαπιστώνει ότι το εύρος της θεματολογίας, το πλήθος των επιστημονικών πεδίων στα οποία εκτείνονται οι έρευνες, το χρονικό διάστημα το οποίο καταλαμβάνουν, αλλά και οι κατευθύνσεις στις οποίες μπορούν να κινηθούν μελλοντικά, δείχνουν ότι το διαδικτυακό ραδιόφωνο δεν αποτελεί πρόσκαιρο ή ευκαιριακό πεδίο προβληματισμού, ιδιαίτερα για όσους θεωρούν ότι το ραδιόφωνο ορίζεται από το είδος του περιεχομένου που διαθέτει, τον τρόπο με τον οποίο το παράγει και την ειδική του σχέση με τη μουσική κουλτούρα και όχι από την εκάστοτε τεχνολογία μετάδοσης.
Η μελέτη αναδεικνύει την ιδιαίτερη πολιτισμική σημασία του ερτζιανού ραδιοφώνου και την καταλυτική επίδραση που άσκησε στη μουσική κουλτούρα, επισημαίνοντας τις ιδιομορφίες της ελληνικής περίπτωσης, με το σκεπτικό ότι αποτελεί ένα ευρύτερο πλαίσιο για την ανάλυση του διαδικτυακού ραδιοφώνου. Επίσης, παρουσιάζει κριτικά τις βασικές κοινωνιολογικές προσεγγίσεις των τρόπων με τους οποίους το ερτζιανό ραδιόφωνο συμβάλλει στην κατασκευή της κουλτούρας και κατασκευάζεται από αυτήν (Adorno, Hirsch, Peterson, Hennion, Negus), καταλήγοντας αφενός ότι το διαδικτυακό ραδιόφωνο αποτελεί πρόκληση για αυτές και αφετέρου ότι η σχέση του με τη μουσική κουλτούρα παραμένει ένα κεντρικό πεδίο, ανοικτό στην έρευνα.
Από την ανάλυση προκύπτει ότι, ενώ από τη μία πλευρά οι μελέτες εντοπίζουν νέες τάσεις και δυνατότητες σε αυτήν την κατεύθυνση, από την άλλη, οι έρευνες δεν έχουν ακόμη προχωρήσει αρκετά. Ως αποτέλεσμα, αν και το διαδικτυακό ραδιόφωνο δεν φαίνεται να καταλύει την ιστορική σχέση με τη μουσική κουλτούρα, δεν έχει γίνει ακόμη σαφές σε ποιο βαθμό και πώς ακριβώς την τροποποιεί, ενώ απουσιάζει, προς το παρόν, και μια επανεξέταση των προσεγγίσεων για τις οποίες αποτελεί πρόκληση. Τέλος, υποστηρίζεται ότι η ανάπτυξη της έρευνας στην κατεύθυνση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, επειδή θα μπορούσε να οδηγήσει στην επανεξέταση και τον εμπλουτισμό βασικών θεωριών και παραδοχών τόσο για την παραγωγή της κουλτούρας, όσο και για την κουλτούρα της παραγωγής γενικά.
