Άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό με κριτές:
American Journal of Applied Psychology, 2015, τεύχος 3(1): 1-5
DOI: 10.12691/ajap-3-1-1
Περίληψη
Τα κίνητρα αποτελούν τις δυνάμεις οι οποίες βρίσκεται πίσω από όλες τις ανθρώπινες συμπεριφορές και λειτουργούν ως εσωτερικοί παράγοντες, προκαλώντας, κατευθύνοντας και οδηγώντας σε ολοκλήρωση τις δραστηριότητες των ατόμων. Οι κρίσιμες λειτουργίες τους στον τομέα της πολιτιστικής κατανάλωσης δεν έχουν ακόμη μελετηθεί σε βάθος.
Το άρθρο εξετάζει ευρήματα σχετικών ερευνών, εστιάζοντας στις κλίμακες μέτρησης που χρησιμοποιούνται για να προσδιοριστούν τα βασικά κίνητρα της πολιτιστικής κατανάλωσης και διερευνά τις θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί για να ερμηνευθούν τα κίνητρα των ατόμων που "καταναλώνουν" πολιτιστικά αγαθά. Πρόκειται για ανασκόπηση 94 ερευνητικών άρθρων που δημοσιεύτηκαν στην αγγλόφωνη επιστημονική αρθρογραφία, όπου συγκρίνονται και εξετάζονται οι κλίμακες μέτρησης, αλλά και οι έρευνες σε αυτόν τον τομέα των πολιτισμικών σπουδών.
Τα συμπεράσματα της μελέτης μπορούν να αξιοποιηθούν ως οδηγός αναφοράς των ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με τα κίνητρα της πολιτιστικής κατανάλωσης. Η μελέτη προτείνει ότι χρειάζεται μια γενική κλίμακα για τη μέτρηση των κινήτρων της πολιτιστικής κατανάλωσης που θα μπορούσε να δημιουργηθεί με την υιοθέτηση ποσοτικών και ποιοτικών εργαλείων. Τέλος, πραγματεύεται τους περιορισμούς της ανάλυσης αυτής και διατυπώνει ορισμένες προτάσεις για τις μελλοντικές έρευνες.
(Στα βουλγαρικά: Политическа комуникация, масмедии и обществено мнение)
Στον τόμο Βάσεις της Πολιτικής Κοινωνιολογίας
(Osnovi na Politicheskata Sotsiologiya - Основи на политическата социология)
Επιμέλεια: Dimintrina Petkova Naneva
Plovdiv: Press of the Plovdiv University "P. Hilendarski", 2014, σελ. 337-359 (συμμετοχή μετά από πρόσκληση)
Περίληψη
Στο κεφάλαιο αυτό – το οποίο προορίζεται για φοιτητές προπτυχιακού επιπέδου – εξετάζεται από κοινωνιολογική άποψη η πολύπλευρη αλληλεπίδραση του πεδίου της πολιτικής με εκείνο των μέσων μαζικής επικοινωνίας. Παρουσιάζονται συνοπτικά οι βασικές αρχές της κοινωνιολογικής θεωρίας και της έρευνας σχετικά με την πολιτική επικοινωνία, τη δημόσια σφαίρα και την κοινή γνώμη. Αναλύονται τόσο η τεχνικά διαμεσολαβημένη πολιτική επικοινωνία, όσο και η πολιτική σημασία των μέσων μαζικής επικοινωνίας και περιγράφεται η εξέλιξή τους. Παρουσιάζονται οι βασικές θεωρίες για την επιρροή των μαζικών μέσων στις πολιτικές διεργασίες και την κοινή γνώμη.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σημασία που έχουν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας για τη λειτουργία της δημοκρατίας και η στενή τους σχέση και αλληλεπίδραση με το πολιτικό και οικονομικό σύστημα. Αναδεικνύονται ιδιαίτερα οι ειδικές επιδράσεις των μαζικών μέσων σε σχέση με τις λειτουργίες και δυσλειτουργίες των συστημάτων αυτών, λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή τους στις κοινωνικές διεργασίες κατά την περίοδο της ύφεσης και των κοινωνικών μεταβολών στην περίπτωση της Ελλάδας, καθώς και ορισμένες περιπτώσεις που αφορούν τα νέα μέσα, όπως την περίπτωση Wikileaks και την περίπτωση της Αραβικής Άνοιξης.
(Στα βουλγαρικά: Държава и гражданство при условията на глобализацията)
Στον τόμο Βάσεις της Πολιτικής Κοινωνιολογίας
(Osnovi na Politicheskata Sotsiologiya - Основи на политическата социология)
Επιμέλεια: Dimintrina Petkova Naneva
Plovdiv: Press of the Plovdiv University "P. Hilendarski", 2014, σελ. 360-397 (συμμετοχή μετά από πρόσκληση)
Περίληψη
Στο κεφάλαιο αυτό – το οποίο προορίζεται για φοιτητές προπτυχιακού επιπέδου – το κράτος και η ιδιότητα του πολίτη εξετάζονται από την άποψη των επιδράσεων και των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης και στο πλαίσιο των σημαντικότερων κοινωνιολογικών απόψεων για τα ζητήματα αυτά. Περιγράφονται οι βασικές διαστάσεις της παγκοσμιοποίησης και οι συνέπειές της για το κράτος και την ιδιότητα του πολίτη. Παρουσιάζονται οι κυριότερες θεωρίες για το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης και οι διαφορετικές προσεγγίσεις για την ανάλυση και την κατανόησή του.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις μεταβολές που επέρχονται στις λειτουργίες του έθνους-κράτους, αλλά και στις αντιλήψεις για την εθνική κυριαρχία και την ιδιότητα του πολίτη στις συνθήκες όπου η αλληλεξάρτηση, οι σχέσεις και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών κρατών και κοινωνιών εντείνονται σε πρωτοφανές επίπεδο. Λαμβάνεται υπόψη η πρωτοφανής σύμπτυξη του χρόνου και του χώρου, καθώς οι ροές αγαθών, κεφαλαίων, ανθρώπων, τεχνολογιών, γνώσης και πληροφορίας επιταχύνονται.
Η συμπύκνωση αυτή γίνεται με τέτοιο τρόπο, που η έννοια της επικράτειας – θεμελιώδης για την παραδοσιακή φιλελεύθερη αντίληψη για το κράτος και την ιδιότητα του πολίτη – αποκτά νέο περιεχόμενο, και η εξέλιξη αυτή αναλύεται επίσης σε αυτό το κεφάλαιο. Τέλος, εξετάζονται οι θεσμικές και οργανωτικές διαστάσεις της παγκόσμιας πολιτικής και διακυβέρνησης και παρουσιάζεται η συζήτηση για τις διαφορετικές μορφές παγκοσμιοποίησης και παγκόσμιας διακυβέρνησης.
Άρθρο στο επιστημονικό περιοδικό με κριτές:
Journal of Radio and Audio Media, 2013, τεύχος 20(1): 53-67
DOI: 10.1080/19376529.2013.777730
Taylor & Francis, ISSN: 1937-6529 (Print), 1937-6537 (Online)
Περίληψη
Το άρθρο εξετάζει την υπόθεση ότι το διαδικτυακό ραδιόφωνο ανοίγει νέες δυνατότητες για την εκπλήρωση των προσδοκιών τις οποίες το παραδοσιακό ραδιόφωνο φαίνεται να έχει διαψεύσει. Λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα του ραδιοφώνου ως κοινωνικού συστήματος για την παραγωγή πολιτισμού και την επικοινωνία και αναλύοντας την ελληνική περίπτωση, προτείνεται ένα μοντέλο για τη μελέτη της δυναμικής που ενδεχομένως παρουσιάζει το διαδικτυακό ραδιόφωνο σε σύγκριση με το ερτζιανό, σε διαφορετικά μιντιακά περιβάλλοντα.
Το μοντέλο που προτείνεται περιλαμβάνει οκτώ διαστάσεις οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη σύγκριση ανάμεσα στο διαδικτυακό και το ερτζιανό ραδιόφωνο: θεσμικό πλαίσιο, δομές αγοράς και επιχειρηματικά μοντέλα, ποικιλία περιεχομένου, προφίλ ακροατηρίων, διαδραστικότητα, κοινωνικότητα, σχέσεις με τη βιομηχανία ηχογραφημάτων και τέλος σχέσεις με τους μείζονες ειδησεογραφικούς οργανισμούς και οργανισμούς επικοινωνίας.
Από την ανάλυση προκύπτει ότι απαιτείται μία αρκετά σύνθετη προσέγγιση προκειμένου να διερευνηθούν οι δυνατότητες και η δυναμική του διαδικτυακού ραδιοφώνου και να απαντηθεί το ερώτημα εάν και κατά πόσο είναι δυνατό να εκπληρώσει τις προσδοκίες για εκδημοκρατισμό και συμμετοχή των πολιτών στη δημόσια επικοινωνία.
Στο άρθρο υποστηρίζεται ότι το ερώτημα αυτό, εκτός από το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον που παρουσιάζει, είναι σημαντικό τόσο για την πολιτική στον τομέα των επικοινωνιών σε μια περίοδο περιστολής της δημοκρατίας, όσο και για τους παραγωγούς που προσανατολίζονται σε εναλλακτικές μορφές παραγωγής πολιτισμού και επικοινωνίας, πέρα από το σύστημα των κυρίαρχων μέσων.
Στον τόμο L’Industrie musicale à l'aube du XXIème siècle. Approches critiques, σελ. 167-199 (συμμετοχή μετά από πρόσκληση)
Επιμέλεια: Jacob T. Matthews, Lucien Perticoz
Paris: L'Harmattan, 2012
Περίληψη
Οι αντινομίες, οι ανισότητες και η αμφισημία των μουσικών βιομηχανιών βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού του κεφαλαίου, όπου η βιομηχανία των ηχογραφημάτων θεωρείται συστατικό στοιχείο ενός ευρύτερου συστήματος στο πλαίσιο του κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού. Έχοντας υπόψη τις ποικίλες πτυχές της παραγωγής πολιτισμού, ο στόχος δεν είναι να αναλυθούν οι ιδιαιτερότητες ενός τομέα, αλλά να εξεταστεί ένα υποσύστημα, οι ιδιομορφίες του οποίου αποκαλύπτουν τις αντιφάσεις του κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού. Με αυτήν την έννοια, το μικροεπίπεδο εξετάζεται από κοινωνιακή οπτική.
Στο πρώτο μέρος, αποδομείται η αντίληψη για μία, ενιαία και μοναδική μουσική βιομηχανία, με βάση τα επιχειρήματα που αναπτύσσονται τις τελευταίες δεκαετίες (ιδιαίτερα από τους Williamson και Cloonan). Αναλύονται οι λειτουργίες της αντίληψης αυτής στο δημόσιο λόγο και περιγράφεται ένα πολύ πιο σύνθετο και αντιφατικό σύστημα μουσικών βιομηχανιών, προσθέτοντας νέα στοιχεία στη σχετική βιβλιογραφία και συζήτηση. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της πραγματικής παραγωγής και κυκλοφορίας της μουσικής, καθώς και σχετικές έρευνες, αλλά και τις χρήσεις της αντίληψης για μία ενιαία και μοναδική μουσική βιομηχανία, υποστηρίζεται ότι για να κατανοηθεί αυτό το πεδίο της παραγωγής πολιτισμού, χρειάζεται ένα καταλληλότερο μοντέλο.
Στο δεύτερο μέρος, αναλύονται η πολυπλοκότητα, οι αντινομίες και η αμφισημία των μουσικών βιομηχανιών, εξετάζοντας τις ροές των υλικών φορέων περιεχομένου, του μουσικού εξοπλισμού και των πολιτισμικών πόρων της μουσικής σε διεθνές επίπεδο. Αναλύονται, επίσης, οι ανισότητες στο μικροεπίπεδο και περιγράφεται η αστοχία των βιομηχανιών του πολιτισμού για τις λιγότερο ευνοημένες χώρες και τους λιγότερο ευνοημένους δημιουργούς. Στο κεφάλαιο αυτό υποστηρίζεται ότι οι ανισότητες και η αμφισημία των μουσικών βιομηχανιών, σκιαγραφούν ένα πεδίο πολύ πιο σύνθετο από εκείνο που περιγράφει η απλουστευτική θέση του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού. Η οπτική που υιοθετείται είναι, επίσης, ασύμβατη με την ιδεολογική "εναρμόνιση" που αναδύεται από τη ρητορική της όποιας βιομηχανίας. Από την οπτική αυτή, προτείνεται ο όρος αρχή της ανισότητας, ο οποίος αναφέρεται στις ανισότητες, τις αντινομίες και τις πολύπλευρες συνέπειές τους ως δομικά χαρακτηριστικά των μουσικών βιομηχανιών.
Λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της ανισότητας, στη συνέχεια, στο τρίτο μέρος του κεφαλαίου εξετάζεται η τρέχουσα μετάλλαξη των μουσικών βιομηχανιών με βάση αφενός το μοντέλο του Peterson για την παραγωγή πολιτισμού και αφετέρου τη θεωρία περί δημιουργικής καταστροφής. Από την οπτική αυτή, υποστηρίζεται ότι δεν υπάρχει κρίση ΤΗΣ μουσικής βιομηχανίας (η οποία στην πραγματικότητα δεν υπάρχει), αλλά διαδικασία προσαρμογής ορισμένων τομέων σε διάφορους κλάδους των μουσικών βιομηχανιών. Τέλος, περιγράφεται ένα πιθανό σενάριο για το μέλλον των βιομηχανιών αυτών στο πλαίσιο της τρέχουσας κοινωνικοοικονομικής κρίσης και λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της ανισότητας. Στο φως αυτής της οπτικής, το κεφάλαιο καταλήγει ότι η ανάλυση των αντιφάσεων και της πολυπλοκότητας, αλλά και η απομάκρυνση από την κυρίαρχη λογική του "ολιγονομίου", αποκαλύπτουν ορισμένες απροσδόκητες συνέπειες της τρέχουσας μετάλλαξης.