Egham, London, 18-20 Ιουνίου 2004
Περίληψη
Στη διάλεξη αυτή παρουσιάζεται μια εισαγωγή στο ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο μπορεί να εξεταστεί η επίδραση που ασκεί το διαδίκτυο στην καλλιτεχνική επικοινωνία.
Στο πρώτο μέρος γίνεται μια εισαγωγή στις δομικές μεταβολές που επέφερε η ανάδυση της νεωτερικότητας στην καλλιτεχνική επικοινωνία και περιγράφονται τα βασικά χαρακτηριστικά της εμπορευματοποίησης, της διαμεσολάβησης και της χειραφέτησης.
Στη συνέχεια, παρουσιάζονται η αναπαραγωγή και η εκπομπή ως δύο βασικές και διαδοχικές φάσεις στην εξέλιξη των τρόπων διάδοσης των καλλιτεχνικών έργων, για να ακολουθήσει μια επισκόπηση του όρου "mediamorphosis" ως αναλυτικού. Αν και εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του '70, υφίσταται κάποια επεξεργασία μόλις στις αρχές της δεκαετίας του '90, στις επιστήμες της επικοινωνίας και τις δημοσιογραφικές σπουδές (από τον Fidler), αλλά και στην κοινωνιολογία της μουσικής (από τον Blaukopf), για να καταλήξει στις αρχές της επόμενης δεκαετίας να χρησιμοποιηθεί στην κοινωνιολογία των τεχνών (από τον Schmudits), προκειμένου να σηματοδοτήσει τις μείζονες ιστορικές μεταβολές που επιφέρουν η ανάπτυξη του φαινομένου της μαζικής επικοινωνίας και των μέσων της στην καλλιτεχνική δημιουργία. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά που αποκτά η καλλιτεχνική επικοινωνία στην πιο πρόσφατη φάση του μετασχηματισμού της - στη φάση του διαδικτυακού μετασχηματισμού.
Στο τρίτο μέρος της διάλεξης σκιαγραφούνται τα βασικά χαρακτηριστικά του διαδικτυακού μετασχηματισμού της καλλιτεχνικής επικοινωνίας: ψηφιοποίηση, παγκόσμια διάχυση, διαδραστικότητα, συγκρότηση παγκόσμιων βιομηχανικών συμπλεγμάτων πολυμέσων, σχεδιασμός της καλλιτεχνικής παραγωγής ως σταθερά διευρυνόμενης ροής εσόδων, ευέλικτη εξειδίκευση και τέλος υψηλή συγκέντρωση και διασπορά, αλλά ταυτόχρονα, σημαντική αύξηση της ποικιλίας και των διαθέσιμων επιλογών.
Τέλος, σε αυτό το πολύπλοκο και αντιφατικό πλαίσιο, αναφέρονται σε πολύ αδρές γραμμές οι βασικές ασυμμετρίες και αντινομίες του διαδικτυακού μετασχηματισμού της καλλιτεχνικής επικοινωνίας, καθώς και οι διαφορετικές πτυχές της τρέχουσας φάσης.
4ο Διεθνές Συνέδριο κλινικής κοινωνιολογίας και κλινικής κοινωνικής ψυχολογίας
Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. ΕΚΠΑ
Laboratoire de Changement Social
Université de Paris VII - Tolbiac
C.I.R.F.I.P.
AISLF (Comité 19)
ISA (RC 46)
Eλληνική Εταιρεία Κλινικής Κοινωνικής Έρευνας
Eλληνική Ψυχολογική Εταιρεία
Αθήνα-Σπέτσες, 28 Μαΐου - 1 Ιουνίου 2003
Περίληψη
Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα στάδια στην εξέλιξη των μηχανισμών διάδοσης των καλλιτεχνικών αγαθών και τονίζεται η σημασία της διαμόρφωσης των βιομηχανικών συμπλεγμάτων πολυμέσων. Αναλύονται οι εσωτερικές αντιφάσεις και η πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζουν το κοινωνικό πλαίσιο της καλλιτεχνικής πρόσληψης ως ερμηνευτικής διαδικασίας και ως κοινωνικής πρακτικής. Η ανάλυση εστιάζει στις δομικές μεταβολές που επέρχονται στο νόημα και τις λειτουργίες της τέχνης σε ένα περιβάλλον, όπου η καλλιτεχνική επικοινωνία είναι διαμεσολαβημένη από τα μέσα. Ανιχνεύεται το επικοινωνιακό χάσμα το οποίο διαμορφώνεται τόσο σε επίπεδο υποδομής όσο και σε επίπεδο πρόσβασης, και περιγράφονται οι βασικές πολιτισμικές ασυμμετρίες που παρατηρούνται σήμερα. Αναδεικνύεται η σημασία που έχει για τις τέχνες το επικοινωνιακό χάσμα και υποστηρίζεται ότι οι πολιτισμικές ασυμμετρίες είναι καθοριστικές για τη μετατόπιση του νοήματος και των λειτουργιών της τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ανάλυση της πολιτισμικής κρίσης επικεντρώνει στη συνύπαρξη των κινδύνων και των ευκαιριών και καταλήγει στην ανάδειξη της ιδιαίτερης σημασίας που αποκτούν στις συνθήκες αυτές η πολιτισμική πολιτική, αλλά και η πολιτική που ακολουθείται στον τομέα της καλλιτεχνικής και αισθητικής γενικότερα εκπαίδευσης. Τέλος, υπογραμμίζεται ότι στις συνθήκες αυτές μεταβάλλεται το νόημα της κοινωνικής ευθύνης την οποία δεν αναλαμβάνουν μόνον οι πολιτικοί θεσμοί, αλλά και τα ίδια τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
Σύμφωνα με τη βασική μεθοδολογική θέση που παρουσιάζεται στην ανακοίνωση, το νόημα - ιδιαίτερα στην περίπτωση της καλλιτεχνικής επικοινωνίας - δεν μπορεί να χαθεί, αλλά μόνο να μετατοπιστεί, σε αντίθεση με ό,τι υποστηρίζεται σύμφωνα με τις ρομαντικές αντιλήψεις οι οποίες διατυπώνονται συχνά στο δημόσιο λόγο για τις τέχνες.
Επιστημονική ημερίδα
Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ
Θεσσαλονίκη, 4 Μαρτίου 2002
Περίληψη
Στην ελληνική βιβλιογραφία δεν υπάρχουν αρκετές κοινωνιολογικές αναλύσεις για τη βιομηχανία ηχογραφημάτων και τη μαζική μουσική κουλτούρα, η οποία έχει στη χώρα μας βαθιές ρίζες. Η ανακοίνωση επιδιώκει αφενός να συμβάλει σε αυτήν κατεύθυνση. Αφετέρου, τεκμηριώνει με συγκεκριμένο παράδειγμα την άποψη ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένα πολυσύνθετο κοινωνικό φαινόμενο. Το παράδειγμα της βιομηχανίας ηχογραφημάτων αποδεικνύει ότι η παγκοσμιοποίηση ως φαινόμενο υπερβαίνει κατά πολύ τη σφαίρα της οικονομίας, σε αντίθεση με ό,τι συχνά υποστηρίζεται. Υπέρ της άποψης αυτής συνηγορούν οι βαθύτερες κοινωνικές ανακατατάξεις από τις οποίες προήλθε η παγκοσμιοποίηση της μουσικής βιομηχανίας, καθώς και οι πολιτισμικές συνέπειες στις οποίες οδηγεί.
Η ειδική θέση και οι λειτουργίες της μουσικής στις σύγχρονες κοινωνίες, σε συνδυασμό με τη δομή της βιομηχανίας ηχογραφημάτων, συγκροτούν από κοινού τις βάσεις για την ανάδυση του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης στον τομέα αυτό. Τα δομικά χαρακτηριστικά της παγκόσμιας βιομηχανίας ηχογραφημάτων άρχισαν να διαμορφώνονται στις αρχές του εικοστού αιώνα. Επιπλέον, πέρα από την εσωτερική λογική του ίδιου του μουσικού πολιτισμού, η διαμόρφωση της παγκόσμιας βιομηχανίας ηχογραφημάτων - στο τέλος του εικοστού αιώνα - συνδέεται και διαπλέκεται με ευρύτερες κοινωνικές διεργασίες. Με βάση την προσέγγιση αυτή, η μελέτη συμπεραίνει ότι η παγκοσμιοποίηση δεν είναι δυνατό να αποτελεί προϊόν αποκλειστικά υποκειμενικών επιλογών, όπως υποστηρίζεται από ένα μέρος της σχετικής βιβλιογραφίας. Ταυτόχρονα, αυτό δεν σημαίνει ότι η μορφή, με την οποία επικρατεί προς το παρόν, αποτελεί μονόδρομο, μπροστά στον οποίο το κοινωνικό υποκείμενο δεν έχει άλλες επιλογές.
Διεθνές συνέδριο
Bulgarian Philosophical Association (Bulgarian Academy of Sciences)
Βάρνα, 14-21 Μαΐου 1989
Περίληψη
Στην ανακοίνωση αυτή αναλύονται κοινωνιολογικά η αντιπαλότητα και η εχθρότητα ανάμεσα στα ποικίλα φιλοσοφικά συστήματα. Οι βασικές μεθοδολογικές προϋποθέσεις της ανάλυσης συνίστανται στην παραδοχή ότι η κοινωνική δέσμευση των φιλοσοφικών συστημάτων είναι αναπόφευκτη. Στηρίζεται επίσης στην παραδοχή ότι αν και τα συστήματα αυτά είναι σχετικά αυτόνομα από τα εκάστοτε κοινωνικά σύνολα, ωστόσο δεν παύουν να αποτελούν ιδεολογική τους έκφραση. Αναγκαία προϋπόθεση για τη μετατροπή της αντιπαλότητας σε εχθρότητα και το αντίστροφο είναι η μεταβολή του κοινωνικού πλαισίου στο οποίο εμφανίζονται και εξελίσσονται τα εκάστοτε φιλοσοφικά συστήματα. Η ανακοίνωση συμβάλλει στην κοινωνιολογική ανάλυση των φιλοσοφικών αντιπαραθέσεων.
Στον τόμο: Η Έρευνα στην Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. Παρόν και Προοπτικές, σελ. 451-456.
Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου (Ιωάννινα, 16-17 Οκτωβρίου 2014)
Επιμέλεια: Θεόδωρος Β. Θάνος, Ανδρομάχη Μπούνα, Ευθύμιος Τόλιος
Ιωάννινα: Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ελληνική Κοινωνιολογική Εταιρεία, 2015
ISBN: 978-960-233-216-0
http://1syn-kte.uoi.gr/wp-content/uploads/2015/10/Πρακτικά_-1ο-Παν.-Συν.-ΚοινΤηςΕκπ-2.pdf
Περίληψη
Οι διεθνείς κατατάξεις των ΑΕΙ παρουσιάζονται στο δημόσιο λόγο τροφοδοτώντας την επιχειρηματολογία για τη λήψη αποφάσεων για την ανώτατη εκπαίδευση. Στην ανακοίνωση εξετάζεται η ανακατασκευή των διεθνών συστημάτων κατάταξης και η αναπαράστασή τους από τα ΜΜΕ. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της κριτικής ανάλυσης λόγου, αλλά και μετρήσεις της ενημερωδιασκεδαστικής σύγκλισης, δεικτών για τη μέτρηση της αμεροληψίας και της πληρότητας, εξετάζονται σε δείγμα δημοσιογραφικής αρθρογραφίας οι τρόποι με τους οποίους η παρουσίαση των διεθνών κατατάξεων συγκροτεί μια αρνητική εικόνα για τα ΑΕΙ καλλιεργώντας στερεότυπα για την έννοια της επιτυχίας στο ακαδημαϊκό πεδίο.