Περίληψη

Το άρθρο έχει μεθοδολογική σημασία, δεδομένου ότι πραγματεύεται το ζήτημα της ορθολογικότητας και του ανορθολογικού στοιχείου - δύο από τα κεντρικά θέματα στην κοινωνιολογία των τεχνών, τα οποία αναδύθηκαν και πάλι με τη συζήτηση περί μεταμοντέρνας κατάστασης. Στο άρθρο αυτό γίνεται επισκόπηση των εννοιών της νεωτερικότητας και της μετανεωτερικότητας με βάση τη διερεύνηση των κατηγοριών "ορθολογικότητα", "γνώση" και "υποκείμενο". Διαπιστώνεται ότι ένας σημαντικός μεθοδολογικός περιορισμός ενός πλήθους προσεγγίσεων (όπως των F. Nietzsche, O. Spengler, A. Camus, M. Horkheimer, T. W. Adorno, J. Habermas, J.-F. Lyotard, κ.ά.) συνίσταται στη μελέτη αυτών των κατηγοριών ως ανεξάρτητων από τις συγκεκριμένες και ιστορικά προσδιορισμένες εκφάνσεις τους. Ωστόσο, διαπιστώνεται επίσης ότι οι προσεγγίσεις αυτές θέτουν μια σειρά από σημαντικά προβλήματα και ερωτήματα που αφορούν το δυτικό πολιτισμό.