Περίληψη

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι πολιτιστικοί οργανισμοί και φορείς όπως μουσεία, θέατρα, αίθουσες τέχνης κ.ά., αναδύθηκαν σε έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της βιομηχανίας ελεύθερου χρόνου και άρχισαν να προσελκύουν όλο και περισσότερο την προσοχή των ερευνητών. Παρόλο που τα κίνητρα είναι η κινητήρια δύναμη κάθε ανθρώπινης συμπεριφοράς, στον τομέα της πολιτισμικής κατανάλωσης δεν έχει ερευνηθεί αρκετά ο κομβικής σημασίας ρόλος τους. Ως αποτέλεσμα, σε αντίθεση με άλλους τομείς της καταναλωτικής συμπεριφοράς, παρατηρείται έλλειψη τυποποιημένων ερωτηματολογίων.

Με στόχο να καλυφθεί ένα μέρος από το κενό αυτό, σχεδιάστηκε και δοκιμάστηκε ένα ερωτηματολόγιο για τον εντοπισμό και την διαπίστωση των βασικών κινήτρων της πολιτιστικής κατανάλωσης. Το ερωτηματολόγιο αναπτύχθηκε σε τέσσερα στάδια, δηλαδή με: (α) εκτεταμένη επισκόπηση της βιβλιογραφίας, (β) έλεγχο της επιφανειακής εγκυρότητας και της εγκυρότητας περιεχομένου, (γ) ανίχνευση της εγκυρότητας της θεωρητικής κατασκευής, με παραγοντική ανάλυση, και τέλος (δ) δοκιμασία της αξιοπιστίας ως προς την εσωτερική συνοχή. Σειρά αναλύσεων για την εγκυρότητα και της αξιοπιστία, έδειξε ότι η εγκυρότητα του περιεχομένου και της θεωρητικής κατασκευής βρίσκονται σε αποδεκτά επίπεδα, καθώς και ότι η αξιοπιστία ως προς την εσωτερική συνοχή είναι καλή (Cronbach’s alpha από 0,77 έως 0,94).

Η διερευνητική παραγοντική ανάλυση ανίχνευσε τρεις κατηγορίες κινήτρων:

1. Συναισθηματικά (επιθυμία για απόδραση και ψυχαγωγία, αλλά και συναισθηματική διέγερση),
2. Γνωστικά (επιθυμία για καλλιτεχνική ή αισθητική διερεύνηση και για μάθηση, περιέργεια)
3. Κοινωνικά (επιθυμία για βελτίωση της οικογενειακής εγγύτητας, εσωτερική και εξωτερική κοινωνικοποίηση)

Η ανακοίνωση παρουσιάζει ένα νέο ερευνητικό εργαλείο με ισχυρές ψυχομετρικές δυνατότητες, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανίχνευση και την μέτρηση των κινήτρων της πολιτιστικής κατανάλωσης.