Α. Μπαλτζής

Στον συλλογικό τόμο: Πολιτιστικές Βιομηχανίες και Τεχνοπολιτισμός: Πρακτικές και Προκλήσεις, σελ. 127-147 (συμμετοχή μετά από πρόσκληση)
Επιμέλεια: Α. Θεοδοσίου, Ε. Παπαδάκη
Αθήνα: Νήσος, 2019
ISBN: 978-960-589-092-6

 

Περίληψη

Στο κεφάλαιο αυτό αναλύονται τρεις μύθοι για τις επιδράσεις της τεχνολογίας στο πεδίο του πολιτισμού, εξετάζοντας το σύστημα των μουσικών βιομηχανιών ως τυπική περίπτωση. Η «τεχνομυθολογία» που αναλύεται περιλαμβάνει τις υποθέσεις για τη χειραφέτηση των δημιουργών και του κοινού, για τον εκδημοκρατισμό της παραγωγής και «κατανάλωσης» πολιτισμού, καθώς και για την αποδιαμεσολάβησή τους.

Οι υποθέσεις αυτές εξετάζονται στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και της κρατούσας πολιτικής που ακολουθείται για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης. Ταυτόχρονα, εξετάζονται στο πλαίσιο των ουτοπικών θεωρήσεων για τις επιδράσεις της τεχνολογίας. Αναδεικνύοντας τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα την τεχνολογία, την οικονομία και την πολιτική στο πεδίο του πολιτισμού, στην ανακοίνωση λαμβάνονται υπόψη οι όροι και οι συνθήκες της παραγωγής και κυκλοφορίας πολιτιστικών αγαθών που διαμορφώνονται στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και της κυρίαρχης πολιτικής.

Για να εξεταστούν οι παραπάνω υποθέσεις, χρησιμοποιήθηκαν η ανάλυση δικτύου για το παγκόσμιο εμπόριο μουσικού περιεχομένου και μουσικού εξοπλισμού, καθώς και τα σχετικά διαχρονικά στατιστικά δεδομένα. Συνυπολογίστηκε, επίσης, η πληθώρα αναλύσεων για τις επιδράσεις της τεχνολογίας στις ασυμμετρίες, τις ανισότητες και τις αντιφάσεις στο εσωτερικό των κοινωνιών.

Με βάση τα δεδομένα αυτά, η ανάλυση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ετερονομία της μουσικής ως κοινωνικού πεδίου, αντί να περιστέλλεται, μάλλον επεκτείνεται. Πρόκειται για μια εξέλιξη με σημαντικές επιπτώσεις σε πολλαπλά επίπεδα, οι οποίες θίγουν ιδιαίτερα τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, όπως η Ελλάδα.