Περίληψη

Στην ανακοίνωση αναλύονται ορισμένες από τις κοινωνικές λειτουργίες των εικαστικών τεχνών στο πλαίσιο της έντυπης διαφήμισης, η μετατόπιση του νοήματος που παρατηρείται στο πεδίο της καλλιτεχνικής πρόσληψης, και γενικά ο επαναπροσδιορισμός των λειτουργιών που επιτελούν τα καλλιτεχνικά έργα στις κοινωνίες της αγοράς, καθώς και η συνακόλουθη παραγωγή νέων τύπων νοήματος.

Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται η υπόθεση ότι το είδος των εικαστικών αναπαραστάσεων που χρησιμοποιούνται στην έντυπη διαφήμιση σχετίζεται με τη συμβολική αξία των αγαθών που διαφημίζονται. Μετά από μια σύντομη επισκόπηση προηγούμενων ερευνών στις περιπτώσεις άλλων χωρών, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα διερευνητικής μελέτης των διαφημίσεων που εμφανίζονται στον ελληνικό περιοδικό τύπο. Η μελέτη συνδυάζει ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους ανάλυσης. Σύμφωνα με την υπόθεση εργασίας, όσο υψηλότερη είναι η συμβολική αξία των καταναλωτικών αγαθών που διαφημίζονται, τόσο πιο συχνή είναι η χρήση εικαστικών αναπαραστάσεων που προέρχονται από ένα καθιερωμένο, κοινά γνωστό, αποδεκτό και καταξιωμένο εικαστικό καλλιτεχνικό κανόνα. Για τις ανάγκες της έρευνας πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία έντυπων διαφημίσεων από τον περιοδικό τύπο για το διάστημα 2002-2007 και ανιχνεύτηκε η χρήση εικαστικών έργων.

Τα δεδομένα της διερευνητικής μελέτης δείχνουν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές ως προς τη συχνότητα εμφάνισης και τον τρόπο χρήσης εικαστικών έργων ανάμεσα στην Ελλάδα και άλλες χώρες, στις οποίες έχουν πραγματοποιηθεί ανάλογες έρευνες. Οι διαφορές αυτές αφορούν τη συμβολική αξία και την κοινωνική κατάσταση των εικαστικών τεχνών, τους τρόπους με τους οποίους διαμορφώνονται οι κώδικες μέσω της διαφήμισης στην ελληνική περίπτωση, αλλά και τα είδη των αγαθών για τα οποία δημιουργείται εικόνα και ταυτότητα με τη χρήση εικαστικών έργων.

Η ανακοίνωση, εξετάζοντας τις κοινωνικές λειτουργίες των εικαστικών τεχνών στην έντυπη διαφήμιση, αναδεικνύει τα κενά στην έρευνα σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο πεδίο και σκιαγραφεί τις κατευθύνσεις για την περαιτέρω ανάπτυξή της, θεωρώντας ότι είναι σημαντική για την καλύτερη κατανόηση αφενός της καθημερινής κουλτούρας στην ελληνική κοινωνία και αφετέρου των ιδιαίτερων λειτουργιών που επιτελούν οι εικαστικές τέχνες στην περίπτωση αυτή.