Societies in Crisis and Search of Meaning
4ο Διεθνές Συνέδριο κλινικής κοινωνιολογίας και κλινικής κοινωνικής ψυχολογίας

Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. ΕΚΠΑ
Laboratoire de Changement Social
Université de Paris VII - Tolbiac
C.I.R.F.I.P.
AISLF (Comité 19)
ISA (RC 46)
Eλληνική Εταιρεία Κλινικής Κοινωνικής Έρευνας
Eλληνική Ψυχολογική Εταιρεία
Αθήνα-Σπέτσες, 28 Μαΐου - 1 Ιουνίου 2003

 

Περίληψη

Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα στάδια στην εξέλιξη των μηχανισμών διάδοσης των καλλιτεχνικών αγαθών και τονίζεται η σημασία της διαμόρφωσης των βιομηχανικών συμπλεγμάτων πολυμέσων. Αναλύονται οι εσωτερικές αντιφάσεις και η πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζουν το κοινωνικό πλαίσιο της καλλιτεχνικής πρόσληψης ως ερμηνευτικής διαδικασίας και ως κοινωνικής πρακτικής. Η ανάλυση εστιάζει στις δομικές μεταβολές που επέρχονται στο νόημα και τις λειτουργίες της τέχνης σε ένα περιβάλλον, όπου η καλλιτεχνική επικοινωνία είναι διαμεσολαβημένη από τα μέσα. Ανιχνεύεται το επικοινωνιακό χάσμα το οποίο διαμορφώνεται τόσο σε επίπεδο υποδομής όσο και σε επίπεδο πρόσβασης, και περιγράφονται οι βασικές πολιτισμικές ασυμμετρίες που παρατηρούνται σήμερα. Αναδεικνύεται η σημασία που έχει για τις τέχνες το επικοινωνιακό χάσμα και υποστηρίζεται ότι οι πολιτισμικές ασυμμετρίες είναι καθοριστικές για τη μετατόπιση του νοήματος και των λειτουργιών της τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ανάλυση της πολιτισμικής κρίσης επικεντρώνει στη συνύπαρξη των κινδύνων και των ευκαιριών και καταλήγει στην ανάδειξη της ιδιαίτερης σημασίας που αποκτούν στις συνθήκες αυτές η πολιτισμική πολιτική, αλλά και η πολιτική που ακολουθείται στον τομέα της καλλιτεχνικής και αισθητικής γενικότερα εκπαίδευσης. Τέλος, υπογραμμίζεται ότι στις συνθήκες αυτές μεταβάλλεται το νόημα της κοινωνικής ευθύνης την οποία δεν αναλαμβάνουν μόνον οι πολιτικοί θεσμοί, αλλά και τα ίδια τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.

Σύμφωνα με τη βασική μεθοδολογική θέση που παρουσιάζεται στην ανακοίνωση, το νόημα - ιδιαίτερα στην περίπτωση της καλλιτεχνικής επικοινωνίας - δεν μπορεί να χαθεί, αλλά μόνο να μετατοπιστεί, σε αντίθεση με ό,τι υποστηρίζεται σύμφωνα με τις ρομαντικές αντιλήψεις οι οποίες διατυπώνονται συχνά στο δημόσιο λόγο για τις τέχνες.